طولانی ترین ماه گرفتگی قرن ۲۱

مرداد ماه امسال، قطعاً یک ماه عالی برای علاقه مندان نجوم خواهد بود. علاقه مندان می‌توانند در این ماه شاهد طولانی‌ترین ماه گرفتگی قرن ۲۱ باشند. پدیده‌ای که شاید دیگر نتوانند همانند آن را در طول زندگیشان مشاهده کنند. چرا که تا ۸۷ سال آینده خسوفی چنین طولانی نخواهیم دید!

در شامگاه جمعه ۵ مرداد ۱۳۹۷ آسمان شب جلوه زیبایی از پدیده‌های دیدنی و جذابش را به زمینیان نمایش خواهد داد. طولانی‌ترین خسوف قرن ۲۱ میلادی در ساعت ۲۱:۴۵ دقیقه به وقت تهران با ورود ماه به نیم سایه زمین شروع می‌شود که در این زمان مشاهده تغییر نورانیت ماه با توجه به حساسیت پایین چشم انسان امکان پذیر نخواهد بود. (آغاز خسوف نیم سایه‌ای)

در ساعت ۲۲:۴۵ دقیقه خسوف جزئی ماه آغاز می‌شود و رفته رفته دهانه‌ها و مناطق تیره سطح ماه وارد سایه زمین می‌شوند.
در ساعت صفر دقیقه بامداد ششم مرداد، خسوف کلی طولانی و هیجان انگیز آغاز می‌شود و ماه به طور کامل در سایه زمین قرار می‌گیرد، یک ساعت و ۴۳ دقیقه سایه زمین را می‌پیماید و ساکنان زمین از جمله ایران شاهد گرفت کامل در این مدت خواهند بود.

با عبور ماه از مرکز سایه زمین، رفته رفته از تیرگی آن کاسته می‌شود تا ماه گرفتگی کلی در ساعت ۰۱:۴۳ دقیقه بامداد ۶ مرداد به پایان برسد. اکنون بار دیگر فرصت مناسبی برای رصد عوارض سطحی ماه است که در حال خروج از مرکز سایه زمین دیده خواهند شد. خسوف جزئی در ساعت ۰۲:۴۹ پایان می یابد. رفته رفته در حالی که به بامداد نزدیک می‌شویم خسوف نیم سایه‌ای در ساعت ۰۳:۵۹ دقیقه خبر از پایان کلی این پدیده زیبا می دهد.

 

امکان رویت ماه گرفتگی در کدام نقاط زمین وجود دارد؟

این خسوف در سایر نقاط دنیا به جز آمریکای شمالی و مرکزی و گریزلند و شمال شرقی آسیا دیده می‌شود. در ایران نیز مردم در هر شهری که باشند، می‌توانند این ماه گرفتگی طولانی و خاص را در صورت مناسب و صاف بودن هوا مشاهده کنند.

اگر با چشم غیر مسلح مشغول رصد خسوف هستید می‌توانید تاریک شدن آسمان را در زمان گرفت جزئی و کلی مشاهده کنید؛ بنابراین بهتر است از شهرهای بزرگ دور باشید و در صورت امکان ارتفاع مناسبی از مناطق اطراف داشته باشید تا از آسمان شفاف‌تر و تاریک‌تری بهره مند شوید.

دیدن مریخ را از دست ندهید.

در همین شب می‌توانید مریخ را در فاصله ۶ درجه‌ای ماه ببینید. مریخ در این شب به مقابله با خورشید می‌رسد و در تمام طول شب در آسمان قابل مشاهده است. در این وضعیت زمین در میان خورشید و مریخ قرار می‌گیرد و به عبارتی زاویه بین این سه جرم آسمانی، به رأس زمین، ۱۸۰ درجه خواهد شد. مقابله‌ها بهترین زمان برای رصد سیاره‌هایی است که مدارشان در ورای زمین قرار دارد، یعنی تمام سیاره‌های منظومه شمسی به جز عطارد و زهره.

در مقابله امسال، مریخ در فاصله ۵۷/۶۱ میلیون کیلومتر از زمین قرار دارد. در این حالت، قرص مریخ بسیار درخشان و با قدر ظاهری منفی ۲/۸ در آسمان شب به چشم می‌آید. این فاصله تا چند روز بعد یعنی در سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۳۹۷ به ۵۷/۵۹ میلیون کیلومتر کاهش پیدا می‌کند و درخشندگی مریخ نیز نسب به چند روز قبل دو برابر می‌شود.

 

در طولانی ترین ماه گرفتگی قرن چه اتفاقی رخ می دهد؟

در فیلم زیر این پدیده ی زیبای ماه گرفتگی شبیه سازی شده است و شما می توانید این ۱۰۳ دقیقه را در ۱ دقیقه به تماشا بنشینید.