خانه نجوم
خرید تلسکوپ
نویسنده: حسن قضاوی
اگر تاکنون تلسکوپی نخریده‌اید و هنوز هم در جستجوی مناسب‌ترین تلسکوپ و یافتن پاسخ سؤالتان هستید یا اینکه قصد دارید تلسکوپتان را عوض کنید و به سراغ تلسکوپ‌های حرفه‌ای‌تری بروید، این راهنما را حتماً دنبال کنید، نکته‌های بسیاری را با شما در میان خواهیم گذاشت تا هر چه سریع‌تر به پاسخ سؤال‌هایتان برسید.
تلاش کنید قبل از خرید تلسکوپ زمانی را به پاسخگویی به سؤالات زیر اختصاص داده و پاسخ کاملی دهید. این کار باعث می‌گردد بسیاری از مسائل و ابهام‌ها برطرف شود و به آسانی بتوانید مناسب‌ترین مدل تلسکوپ را انتخاب کنید.
اغلب دیده شده است افرادی تحت تأثیر هیجان زیاد و عدم دقت کافی از همان ابتدا تلسکوپ‌های گران‌قیمتی را انتخاب کرده‌اند. اما بعد از مدتی نه تنها دیگر از آن تلسکوپ استفاده نکردند و آن را کنار گذاشتند، حتی از علاقه‌ی آن‌ها به نجوم نیز کم شد و از دنیای نجوم فاصله گرفته‌اند و آن تلسکوپ‌ها هم اکنون در گوشه‌ای از انباری منزلشان در حال خاک خوردن هستند. دلیل این اتفاق را جدا از سایر مسایلی مانند هیجان کاذب در ابتدای کار و نداشتن سخت‌کوشی لازم در برخی افراد، انتخاب نادرست ابزار رصدی می‌دانم. به طور مثال تلسکوپی که خریده بودند آن قدر بزرگ و سنگین بود که برای جابه‌جایی آن حداقل به کمک دو یا سه نفر نیاز داشت. به همین دلیل نمی‌توانستند آن را به خارج شهر ببرند و به مرور از رصدهای خارج شهر منصرف شدند. یا ابزار رصدی را از فروشگاه‌های غیر معتبری شبیه به فروشگاه‌های اسباب‌بازی خریده بودند و طبیعی است که این نوع ابزارها کیفیت خوبی ندارند و بعد مدتی رصدگر را دل زده می‌کنند.
۴ سؤال مهم قبل از خرید تلسکوپ
-
بودجه شما چقدر است؟
مهم‌ترین عاملی که قبل از خرید و بعد از جمع‌آوری اطلاعات درباره خرید باید به آن توجه شود وُسع مالی شما است. بی‌شک همگی ما علاقه مندیم تلسکوپی گران‌تر با امکانات مدرن خریداری کنیم ولی آیا امکان این عمل برای ما مقدور است؟ پس قبل از خرید میزان بودجه‌ای که برای این موضوع کنار گذاشته‌اید را مشخص کنید و حتماً میزانی انعطاف در برآورد بودجه پیش‌بینی نمایید. چرا؟
چون با خرید تلسکوپ ممکن است بسته به نوع فعالیت انتخابی نیازمند خرید لوازم جانبی گردید پس مبلغی برای آن پیش‌بینی نمایید. اکثر افراد فقط به اپتیک و پایه‌ی تلسکوپ توجه می‌کنند؛ در صورتی که هزینه‌ای که برای خرید تلسکوپ پرداخت می‌کنید فقط برای اپتیک و پایه‌ی تلسکوپ نیست. در واقع کل مبلغی که برای خرید تلسکوپ می‌پردازید باید بین سه مقوله‌ی اپتیک و پایه و تجهیزات جانبی تقسیم کنید. اگر بهترین و گران‌ترین اپتیک تلسکوپ را می‌خرید، در کنار آن از پایه‌ی موتوردار باکیفیت و تجهیزات جانبی خوب و حرفه‌ای هم استفاده کنید. بهتر است حداقل ۲۰ درصد کل بودجه را به خرید تجهیزات جانبی اختصاص دهید؛ چرا که اپتیک و پایه‌ی خوب، بدون داشتن تجهیزات جانبی و کافی، مانند درخت تنومندی اما بدون برگ می‌ماند.
-
هدف شما از خرید تلسکوپ چیست؟
رصدگرِ آماتورِ معروفِ انگلیسی، جیمزموردِن، در کتاب خودش با عنوان راهنمای منجمان آماتور به خوانندگانش توصیه می‌کند که، «… نجوم نیمی از معنای خودش را از دست می‌دهد اگر رصدگری هرگز تلسکوپش را بی هدف و فقط به قصد لذت بردن به سوی ستاره‌ها نشانه نرود …» و در ادامه‌ی کتاب به اینجا می‌رسد که، «بررسی آسمان‌ها و ستاره‌ها فقط از جنبه‌ی زیبایی شناسی صِرف در این عصر فناوری به تمسخر گرفته می‌شود». و چه ناراحت‌کننده!
هدف‌گذاری پیش‌شرط هر فعالیتی است. هدف شما در خرید تلسکوپ نوع فعالیت شما را مشخص می‌نماید. آیا هدف تقریحی سالم در کنار خانواده و ثبت خاطره‌ای به‌یادماندنی است؟ آیا خرید تلسکوپ به جهت هدایت فرزندتان در یک فعالیت هدفمند علمی است؟ یا خود شما نیازمند رصد ماه و سیارات منظومه شمسی و رهایی از تفکرات روزمره هستید؟
پس مهم است که شما با چه هدفی نیازمند خرید تلسکوپ هستید؟
اگر فرزند نوجوان یا کم سن و سالی دارید یا در میان آشنایان و بستگان شما نوجوانی هست و تمایل دارید به او جایزه یا هدیه‌ی تولد بدهید، فقط چند انتخاب در قیمت‌های زیر پانصد هزار تومان موجود است که مناسب شما باشد (کوچک و سبک) پس گول تلسکوپ‌های اسباب‌بازی با قیمت‌های پایین موجود در بازار را نخورید! برای فرزند نوجوان شما نیازی نیست تلسکوپ بزرگ و گرانی بخرید. هدف، آشنا کردن فرزندتان با دنیای نجوم و فعالیت‌های علمی است. پس نهایتاً تا سقف یک میلیون تومان برایش هزینه کنید.
اگر در هدف‌گذاری خود با مشکل مواجه شدید یا چند هدف در ذهن خود می‌پرورانید و بین آن‌ها نمی‌توانید انتخاب کنید نگران نباشید با مشاوران ما تماس بگیرید تا رایگان شما را راهنمایی کنند.
-
چه امکاناتی در اختیاردارید؟
همه‌ی ما در ذهن خیال‌پرداز خود شرایط ایده آل را در نظر می‌گیریم ولی باید دقت کنیم که آیا امکانات این شرایط را موجود داریم یا پس از تهیه تلسکوپ می‌خواهیم آن‌ها را مهیا کنیم؟
منظور از داشتن امکانات، امکانات سخت‌افزاری است. آیا وسیله حمل‌ونقل دارید؟ آیا برای رصد خود مکانی را انتخاب کرده‌اید؟ قصد رصد در مناطق کویری و بیابانی دارید یا در منزل رصد می‌نمایید؟
اگر قصد سفر به کویر را دارید با برگزاری یک برنامه تفریحی علمی نجومی آشنایی دارید؟ کم و کیف کار برای شما آشناست؟
داستان آماتوری که حرفه ایی شد!!!
یکی از رصدگران افسانه‌ای آمریکا لِسلی پلتیه بود که ابتدا با علاقه‌ی شدید رصد ستاره‌ها را آغاز کرد اما تا آنجا پیش‌رفت که ۱۲ دنباله‌دار و ۶ نواختر را، یا به تنهایی یا به کمک دیگران، کشف کرد و در تخمین قدر بیش از صد هزار ستاره‌ی متغیر در انجمن آمریکایی رصدگران ستاره‌های متغیر شرکت کرد. او در مزرعه‌ای در اوهایو به دنیا آمد و سال‌ها بعد که آماتور پر آوازه‌ای شد، با وجود پیشنهادهای متعدد برای پیوستن به کادر حرفه‌ای چندین رصدخانه، همچنان تصمیم گرفت همان جا در کنار طبیعت زندگی و رصد کند! این معنایِ واقعی «رصدگر» است.
-
قصد دارید با تلسکوپ چه اجرامی را رصد کنید؟
به نظر بعضی از منجمین این مهم‌ترین سؤالی است که باید پاسخ داده شود.
به ذهن خود رجوع کنید و ببینید از نجوم و رصد آسمان چه پیش‌زمینه ایی دارید. علاقه‌مند به رصد چه اجرامی هستید؟ آیا در ذهن خود مشاهده تصاویر تلویزیونی از اعماق آسمان را از پشت تلسکوپ می‌پرورانید؟ قصد رصد ماه و سیارات منظومه شمسی را دارید؟ علاقه‌مند به عکاسی از آسمان هستید؟ رصد اجرام دوردست آسمان را مد نظر دارید؟ علاقه مندید به عنوان یک فعالیت علمی هدفمند گرایشی از نجوم رصدی را دنبال نمایید؟
مثلاً اگر تمایل دارید با استفاده از تلسکوپی که می‌خرید عکاسی از آسمان هم انجام دهید، باید پول بیشتری برای خرید تلسکوپ بپردازید و بخشی از کل بودجه را هم برای خرید دوربین عکاسی و تجهیزات مربوط کنار بگذارید. پس باید در بودجه انتخابی تجدیدنظر کنید!
اگر بودجه شما محدود است و قصد دارید کمتر از هفتصد هزار تومان هزینه کنید، بهترین انتخاب برای شما خریدن دوربین دو چشمی خوب با سه پایه‌ی محکم و قوی یا یک تلسکوپ مقدماتی است و اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که برای نخستین بار تصمیم به خرید تلسکوپ شخصی گرفته‌اید، خرید تلسکوپ، همراه با پایه موتوردار می‌تواند تا حداکثر پنج میلیون تومان مناسب باشد.
جواب دادن به این ۴ سؤال به مشاوران خرید کمک می‌کند شما را بهتر راهنمایی نمایند. دقت کنید در آخر این خود شما هستید که تصمیم خرید می‌گیرید پس هر چقدر دقیق‌تر و ریز بینانه تر به موضوع نگاه کنید انتخاب بهتری خواهید داشت ولی بهتر است در جواب دادن به این سؤالات مطلب زیر را حتماً رعایت نمایید.
داشتن نگاه واقع بینانه به موضوع:
این مسئله بسیار مهم است که شما بین واقعیت زندگی خود و آنچه در ذهن و خیال می‌پرورانید مرز قائل شوید. همه‌ی ما دوست داریم در کویری بزرگ همزمان با سکوت کویر و تاریکی شب، زمانی که ستاره‌ها مانند نگین‌هایی مخمل آسمان را روشن می‌کنند در کنار تلسکوپ خیالی خود با امکاناتی عالی رصدی به‌یادماندنی را ثبت کنیم!!!! اما آیا به واقع این برای ما امکان‌پذیر است؟
بهتر است دقیقاً بدانیم برای چه به تلسکوپ نیاز داریم و قرار است چه کارهایی با این تلسکوپ انجام دهیم. سعی کنیم به لحاظ کیفیت و کارایی در بین اجزای مختلف تلسکوپ، تعادل برقرار باشد. پس آیا می‌توان به این سؤال که بهترین تلسکوپ برای شما کدام است پاسخ داد؟ بله، همانی که بیشتر از همه از آن استفاده خواهید کرد.
در کنار پاسخ به این سؤال‌ها، دانستن نکته‌ها و اصطلاحات مهم و فنی درباره‌ی تلسکوپ‌ها و ساختارشان هم به شما کمک می‌کند بهترین و مناسب‌ترین تلسکوپ را انتخاب کنید. پیشنهاد می‌کنم، در صورت امکان قبل از خرید تلسکوپ، در برنامه‌های عمومی و گشت‌های رصدی که برگزار می‌شود، شرکت کنید. چرا که با شرکت در این برنامه‌ها با انواع و اقسام تلسکوپ‌ها روبرو می‌شوید و این فرصت بسیار خوبی است تا آن‌ها را از نزدیک ببینید و با ویژگی‌ها و نحوه‌ی کارکردشان آشنا شوید. این فرصت به شما کمک می‌کند تا بهترین و مناسب‌ترین تلسکوپ را انتخاب کنید.
اگر هنوز هم برای خرید بهترین تلسکوپ دچار تردید هستید، نگران نباشید. هر زمان نیاز به مشاوره داشتید می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
