حیات فرازمینی

خلاصه کتاب” حیات فرازمینی”

نویسنده: پروفسور ساراسیگر

مترجم: امیرعلی توجه

فصل ۱) موجودات فرازمینی با مشاهده ی زمین از دور چه می بینند و به چه ویژگی هایی از زمین پی می برند؟

با دقت در تصاویر گرفته شده از زمین توسط کاوشگر EPOXI، ما متوجه شدیم که چگونه می توان فهمید که در سیاره ی فرازمینی اقیانوس یا بیابان وجود دارد.

بدیهی است که موجودات فرازمینی احتیاج به یک تلسکوپ قوی دارند. از دور، زمین به رنگ آبی مشاهده می شود. اما اگر موجودات فرازمینی مثل ما کنجکاو باشند، با قرار دادن منشورهایی در تلسکوپ فضایی خود، پرتوهای دریافت شده توسط تلسکوپ از زمین را تجزیه کرده و با شناسایی طیف های جذبی، گازهای تشکیل دهنده ی جو زمین را شناسایی کنند.

موجودات فرازمینی با گرفتن طیف جذبی زمین به وجود مقدار زیاد بخار آب در اتمسفر زمین پی می برند که آن ها هم نشان از وجود دریاها و اقیانوس ها در زمین دارد.

هم چنین موجودات فرا زمینی با بررسی طیف جذبی مربوط به اتمسفر به وجود مقادیر زیاد اکسیژن در اتمسفر زمین پی می برند.

دانشمندان اکسیژن را ” عنصر اصلی حیات” می دانند؛ چرا که موجودات آن را تولید و مصرف می کنند و مقادیر فزاینده ای از آن در اتمسفر وجود دارد. موجودات فرازمینی به وجود مقادیر زیادی از کربن دی اکسید، متان و گازهای دیگر که تشکیل دهنده ی اتمسفر هستند، پی می برند.

 

فصل۲) چه زمانی سیاره ای مشابه زمین پیدا کنیم؟

آیا امکان دارد که در آینده سیاره ای مشابه زمین کشف شود؟

سیاره های خاکی که دارای اقیانوس های بزرگی مثل زمین باشند، نسبت به ستاره های خود بسیار کوچک هستند و پیدا کردن و مشاهده ی آنها کاری بسیار دشوار است.

تفاوت زیادی چه از لحاظ جرم و چه از لحاظ درخشندگی بین سیارات منظومه ی شمسی و آن سیارات فرازمینی وجود دارد.

سیاره ای مشابه زمین را چگونه می توان رصد و شناسایی کرد؟

برای این کار، ما به تلسکوپ فضایی نیازمندیم چرا که جو زمین مانع رصد دقیق سیارات فرازمینی می شود. علاوه بر این، باید مشکل بزرگی که حتی تلسکوپ های فضایی با آن مواجه هستند را حل کنیم؛ پراش های پرتوهای نور.

هنگامی که با یک تلسکوپ یک ستاره را رصد می کنیم، آن را به صورت واضح و دقیق نمی توانیم ببینیم بلکه به صورت حلقه هایی از نور می بینیم که ناشی از همین پراش پرتوهای نور می باشد. ستاره شناسان توانستند از خود پرتوهای نور که دچار پراش می شوند، در جهت رفع این مشکل استفاده کنند. با قرار دادن آینه ها با اشکال مختلف، می توان پراش های نوری را طوری تنظیم کرد که برای مشاهده پیرامون ستاره، نور منشعب از ستاره در تصویر گرفته شده حذف شود.

تلسکوپ فضایی کپلر با هدف کشف سیارات هم اندازه زمین و هم چنین میزان فراوانی آنها به فضا فرستاده شد. این تلسکوپ با “روش گرفتی ” کار می کند؛ این روش بدین صورت می باشد که وقتی سیاره ی فرازمینی از جلوی ستاره اش عبور می کند، حجم آن سیاره را با زمین مقایسه کرده و ثبت می نماید.

در روش گلدیلاکس نیز ما به دنبال سیاراتی بزرگتر از زمین که به دور ستاره ی کوچکتر از خورشید می گردند، هستیم.

 

فصل۳) آیا ما به سیارات فرازمینی می توانیم سفر کنیم؟ آیا در آن سیارات موجودات فرازمینی هستند؟

از دیدگاه دانشمندان، در واقعیت چنین چیزی امکان پذیر نیست که بتوان با سرعتی فراتر از سرعت نور حرکت کرد. طبق نظریه نسبیت اینشتین هیچ چیز نمی تواند با سرعتی بیش از سرعت نور حرکت کند. در نظریه نسبیت اینشتین صرفا گفته شده است که سرعت نور از دید همه ی چارچوب های لخت ثابت می باشد نه این که سرعتی بالاتر از سرعت نور وجود ندارد.

اکنون سوال اینجاست که ما اکنون چه ایده ها و پروژه هایی برای ساخت کاوشگرها داریم که به ما در جهت رسیدن به هدفمان که همان بررسی و کشف سیارات فرازمینی مشابه زمین است کمک کنند؟ برخی از مهندسان راه هایی را پیشنهاد کرده اند که از طریق آنها می توان کاوشگری ساخت که سرعتش به یک دهم سرعت نور برسد.

سیارات فرازمینی که ما تاکنون پیدا کرده ایم از ستارگانی هستند که از ما بسیار دورتر از ستارگان آلفا قنطورس می باشند و حتی اگر ما کاوشگری بسازیم که با سرعت یک دهم سرعت نور بتواند حرکت کند باز هم ۱۰۰ها سال زمان می برد تا کاوشگر ما به آن ستارگان برسد.

طبیعتا در صورتی که ما سیاره ای پیدا کنیم که شرایط لازم برای حیات را داشته باشد، سعی می کنیم با استفاده از تلسکوپ های رادیویی، امواج رادیویی که از آن سیاره گسیل می شود را دریافت کنیم تا بتوانیم اطلاعاتی از موجودات فرازمینی بدست آوریم به جای این که بخواهیم سیگنال هایی به سوی آن ها ارسال کنیم.

 

فصل۴) آیا ما به آن سیارات نمی توانیم سفر کنیم؟ چرا؟

انعطاف پذیری زیاد برخی از موجودات در وفق دادن خود با بدترین شرایط آب و هوایی دلیل اصلی یافتن حیات در همه ی مناطق جغرافیایی نظیر قله ی کوه های مرتفع یا کف اقیانوس ها و یا معادن می باشد.

هنگامی که از طریق بررسی گازهای تشکیل دهنده جو سیاره ی فرازمینی به دارا بودن شرایط حیات در آن سیاره پی می بریم، باز هم با این وجود نمی دانیم که آیا در آن سیاره شرایط لازم برای حیات موجوداتی شبیه انسان وجود دارد یا صرفا مناسب برای موجودات تک سلولی نظیر باکتری ها می باشد؟

در نتیجه با یافتن نشانه هایی از وجود حیات در سیارات فرازمینی به دو نکته پی می بریم: ۱- ما تنها در جهان نیستیم ۲- حیات در هرجا می تواند باشد اگر شرایط محیطی لازم وجود داشته باشد.

وجود مقادیر بخار آب و متان در یک سیاره ی خاکی بسیار حائز اهمیت است، چرا که نشان دهنده ی وجود دریاهایی در سطح سیاره وجود نداشتند تمامی مولکول های آب توسط پرتوهای فرابنفش ستاره تجزیه شده، اتم های هیدروژن از جو سیاره بیرون می آیند و به فضا می روند.

تا به امروز، با تحقیق و بررسی سیارات فرازمینی که تاکنون یافته شده است، هنوز دو سوال وجود دارد که تاکنون جواب دقیقی برای آنها وجود ندارد: ۱- سیارات چگونه به وجود می آیند؟ ۲- سیارات چه ویژگی های مشترکی با یکدیگر دارند؟